philoSophie

The question of color takes up much space in these pages, but the question of color, especially in this country, operates to hide the graver questions of the self. That is precisely why what we like to call “the Negro problem” is so tenacious in American life, and so dangerous. But my own experience proves to me that the connection between American whites and blacks is far deeper and more passionate than any of us like to think.

Κάθε άνθρωπος, και παραφράζω εδώ τον Richard Ayoade στο Submarine, θέλει να νοιώθει μοναδικός, πως δεν υπάρχει κανείς ίδιος με εκείνον στον κόσμο• ο Baldwin στο εισαγωγικό του κείμενο ασχολείται με αυτή ακριβώς τη διάσταση, της μοναδικότητας, της ιδιαιτερότητας της εμπειρίας του που τον ενώνει μάλλον παρά τον διαχωρίζει από τον υπόλοιπο κόσμο, κι αναγνωρίζει κρυφούς νόμους που κινούν τα νήματα της κοινωνίας, ανείπωτες παραδοχές με τις οποίες οφείλει να καταπιαστεί ο καλλιτέχνης, προκειμένου να φανερώσει μια έξοδο από τα ταμπού και τους περιορισμούς.

[…]there was something which all black men held in common, something which cut across opposing points of view, and placed in the same context their widely dissimiliar experience. […] What, in sum, black men held in common was their ache to come into the world as men. And this ache united people who might otherwise have been divided as to what a man should be.

Ο Baldwin, μεροληπτικός όπως ομολογεί, ασχολείται κατεξοχήν με τις φυλετικές σχέσεις στην Αμερική, ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την αφομοίωση που επέβαλε η αποικιοκρατία, με τις συγκεκριμένες σχέσεις να απαιτούν από το άτομο να αποκοπεί από το πλαίσιο στο οποίο όφειλε την ταυτότητά του, να αντικαταστήσει τις συνήθειές του, τις σκέψεις και τις δράσεις του από ένα άλλο σύνολο συνηθειών που ανήκε στους ξένους που τον κυριάρχησαν. Ως εκ τούτου, ένας λαός στερημένος από πολιτική κυριαρχία θεωρεί σχεδόν αδύνατο να αναδημιουργήσει για τον εαυτό του την εικόνα του παρελθόντος του κι αυτή η αέναη αναδημιουργία αποτελεί, σύμφωνα με τον συγγραφέα, απόλυτη αναγκαιότητα αν όχι, πράγματι, τον ορισμό ενός ζωντανού πολιτισμού. Η διάσταση αυτή έλειπε, νομίζω, από το [b:Notes of a Native Son|410810|Notes of a Native Son|James Baldwin|https://images.gr-assets.com/books/1348169754s/410810.jpg|125495] και τίθεται εδώ σε περίοπτη θέση με αφορμή το συνέδριο του 1956 στο Παρίσι, Le Congrès des Ecrivains et Artistes Noirs. Στο κείμενο Princes and Powers οι απόψεις του Baldwin για το ζήτημα των μαύρων προφέρεται καλειδοσκοπικά, παράλληλα με τις απόψεις του Richard Wright, του W. E. B. Du Bois, κι άλλων γνωστών λογοτεχνών και κοινωνιολόγων. Στο συνέδριο εξετάζεται, μεταξύ άλλων, η άποψη πως η κουλτούρα δεν είναι ένα στοιχείο που δίνεται στους ανθρώπους μα κάτι που οι άνθρωποι διαμορφώνουν μόνοι τους, αλλά και η γνώμη πως

Too great a sense of identity makes a man feel he can do no wrong. And too little does the same.

Είναι σταθερή η πεποίθηση του Baldwin, και πρόδηλη σε όλα τα έργα του, πως η χώρα δεν θα αλλάξει αν δεν αναθεωρήσει ορισμένα χαρακτηριστικά της κι αν δεν ανακαλύψει την ακριβή σημασία της ελευθερίας, πως στο πρόσωπο του θύματος ο θύτης βλέπει τον εαυτό του, γιατί η άρνηση της ανθρωπιάς κάποιου συνεπάγεται με την ελάττωση της ανθρωπιάς σε προσωπικό επίπεδο.

Nor do I blame anyone in Harlem for making the best of a dreadful bargain. But anyone who lives in Harlem and imagines that he has not struck this bargain, or that what he takes to be his status (in whose eyes?) protects him against the common pain, demoralization and danger, is simply self-deluded.

Ο Baldwin καταγράφει την πικρία με την οποία γεννιέται κάθε νέα γενιά, το δυσάρεστο αίσθημα του κάθε πατέρα που εξαρτάται από τη δύναμη και την καλοσύνη κάποιου άλλου ανθρώπου για την ευημερία του σπιτιού του, αναλύει το μύθο του μαύρου, με βάση τον οποίο ο λευκός θέτει τα δικά του όρια και κυρίως τα όρια της πτώσης του ανάλογα με τα χαρακτηριστικά που έχει προσδώσει στον μαύρο, χαρακτηριστικά που έρχονται ως συνέπεια του φόβου προς τον Άλλο. Σύμφωνα με τον Baldwin

As long as we can deal with the Negro as a kind of statistic, as something to be manipulated, something to be fled from, or something to be given something to, there is something we can avoid, and what we can avoid is what he really, really means to us.

Ο Baldwin, τέλος, καλεί τους ανθρώπους να εξετάσουν τη δύναμή τους, να σπάσουν τα δεσμά των ρόλων και των στάσεών τους, να πάρουν την κατάσταση της χώρας τους και των προβλημάτων της στα χέρια τους, υπογραμμίζοντας πως

The challenge is in the moment, the time is always now.